本志专述中国艾纳螺总科的现生陆生软体动物,涉及2科15属189种和亚种。内容分总论和各论两部分。总论扼要综述了研究历史,讨论了该总科的比较形态学、系统学地位和地理分布格局,介绍了该类群物种的生物学、生态学价值和生物多样性保护的意义等。各论分述了总科、科、属、种和亚种的形态特征、栖息环境、地理分布,对其中大部分类群进行了分类学厘定,并列出各级分类阶元的检索表。
前言
总论 1
一、研究简史 1
(一) 世界艾纳螺总科研究简史 1
(二) 中国艾纳螺总科研究简史 2
二、形态特征 5
(一) 贝壳 5
(二) 软体部分 13
三、分类系统及系统学地位 20
四、地理分布 33
五、生物学 54
六、经济意义 55
七、标本的采集、制作和保存 57
(一) 野外采集的准备工作 57
1. 采集袋 57
2. 采集工具及方法 57
3. 容器和采集物的包装、运输 58
(二) 采集地点和时间的选择 59
(三) 饲养 59
(四) 标本制作和保存 60
(五) 有关软体动物标本保存的馆藏须知 61
八、研究材料和方法 61
(一) 研究标本 61
(二) 地名 62
(三) 测量 62
(四) 缩写 63
(五) 标准分类系统 63
1. 贝壳特征 63
2. 生殖系统特征 64
各论 67
艾纳螺总科ENOIDEA Woodward,1903 67
一、艾纳螺科Enidae Woodward,1903 67
假锥亚科Pseudonapaeinae Schileyko,1978 68
1. 杂斑螺属Subzebrinus Westerlund,1887 69
(1) 暧杂斑螺指名亚种Subzebrinus asaphes asaphes(Sturany,1900) 71
(2) 短暧杂斑螺Subzebrinus asaphes brevior(Sturany,1900) 71
(3) 别氏杂斑螺Subzebrinus beresowskii(Mollendorff,1901) 72
(4) 巴塘杂斑螺Subzebrinus batangensis(Hilber,1883) 74
(5) 布氏杂斑螺Subzebrinus bretschneideri(Mollendorff,1901) 74
(6) 波氏杂斑螺Subzebrinus baudoni(Deshayes,1870) 75
(7) 达僧杂斑螺Subzebrinus dalailamae(Hilber,1883) 75
(8) 长口杂斑螺Subzebrinus dolichostoma(Mollendorff,1901) 76
(9) 环绕杂斑螺Subzebrinus erraticus(Pilsbry,1934) 78
(10) 紫红杂斑螺Subzebrinus fuchsianus(Heude,1882) 79
(11) 福氏杂斑螺Subzebrinus fultoni(Mollendorff,1901) 81
(12) 棉杂斑螺Subzebrinus gossipinus(Heude,1888) 82
(13) 冬杂斑螺Subzebrinus hyemalis(Heude,1882) 84
(14) 浩罕杂斑螺Subzebrinus kokandensis(Martens,1882) 86
(15) 库氏杂斑螺Subzebrinus kuschakewitzi(Ancey,1886) 86
(16) 瘦瓶杂斑螺Subzebrinus macroceramiformis(Deshayes,1870) 87
(17) 宏口杂斑螺Subzebrinus macrostoma(Mollendorff,1901) 88
(18) 奥托杂斑螺指名亚种Subzebrinus ottonis ottonis(Sturany,1900) 88
(19) 凸奥托杂斑螺Subzebrinus ottonis convexospirus(Mollendorff,1901) 90
(20) 波图杂斑螺Subzebrinus postumus(Gredler,1886) 91
(21) 石鸡杂斑螺Subzebrinus schypaensis(Sturany,1900) 92
(22) 纹杂斑螺Subzebrinus substrigatus(Mollendorff,1902) 92
(23) 虎杂斑螺Subzebrinus tigricolor(Annandale,1923) 94
(24) 脐杂斑螺Subzebrinus umbilicaris(Mollendorff,1901) 95
(25) 具腹杂斑螺Subzebrinus ventricosulus(Mollendorff,1902) 95
2. 蛹巢螺属Pupinidius Mollendorff,1901 96
(26) 上曲蛹巢螺Pupinidius anocamptus(Mollendorff,1901) 98
(27) 金蛹巢螺Pupinidius chrysalis(Annandale,1923) 100
(28) 格氏蛹巢螺Pupinidius gregorii(Mollendorff,1901) 100
(29) 阔唇蛹巢螺Pupinidius latilabrum(Annandale,1923) 101
(30) 灰口蛹巢螺指名亚种Pupinidius melinostoma melinostoma(Mollendorff,1901) 103
(31) 近柱灰口蛹巢螺Pupinidius melinostoma subcylindricus(Mollend